Sprzedaż zajętych ruchomości. Drugim stadium w egzekucji z ruchomości jest jej sprzedaż, sprzedaż zajętych ruchomości nie może nastąpić szybciej niż siódmego dnia od daty jej zajęcia ( tj. wpisania do protokołu zajęcia ) wyjątek od tej zasady stanowi art. 864 § 2 k.p.c., który stanowi, iż w wypadku gdy mamy do czynienia z ruchomościami ulęgającemu łatwemu zepsuciu ( np. tona bananów– mogą one szybko zgnić ) albo sprawowanie nad nimi dozoru lub ich przechowywanie powodowałoby nadmierne koszty ( w wypadku zajęcia tony bananów należy gdzieś je przechowywać co może więżąc się z dużymi kosztami ) Ocena czy faktycznie zachodzą przesłanki wymienione powyżej zawsze leży w gestii organu egzekucyjnego to on decyduje czy zastosować owym przepis, taka interpretacja jest zawsze indywidualna i zależy od sytuacji. Naruszenie dyspozycji z art. 864 k.p.c. może być przedmiotem skargi na czynności komornika, nie powoduje jednak to nieważności samego postępowania i nie może stanowić podstawy przeciwko przybiciu przy ewentualnej sprzedaży ruchomości - art. 870 k.p.c..

Obecnie przewidzianych jest 5 form sprzedaży zajętych ruchomości:

1) Z wolnej ręki

2) Przedsiębiorstwu prowadzącemu obrót takimi ruchomościami albo bankowi

3) W drodze komisu

4) W drodze licytacji publicznej

5) W drodze licytacji elektronicznej

Ad 1. )

Z wolnej ręki komornik może sprzedać zajęte ruchomości z wyjątkiem tych, które mogą być sprzedane bezpośrednio po ich zajęciu ( patrz art. 864 § 2 k.p.c. ). Ażeby komornik mógł dokonać sprzedaży z wolnej reki muszą zostać spełnione kumulatywnie następujące przesłanki:

1) Dłużnik musi wyrazić zgodę na ten typ sprzedaży

2) Dłużnik musi określić minimalna cenę nabycia owej ruchomości

3) Nikt z wierzycieli prowadzących egzekucję nie może się sprzeciwić tego typu sprzedaży.

Zgoda którą udzieli dłużnik musi być wyraźna i oczywista najlepiej wyrażona na piśmie lub zgłoszona do protokołu. Istotny też jest termin dokonania sprzedaży, gdyż nie może ona nastąpić wcześniej niż po upływie dwóch tygodni od chwili oszacowania ruchomości. Należy przy tym zauważyć że ruchomości, które wskazują na wartość historyczna oraz artystyczną także mogą zostać sprzedane z wolnej ręki za pośrednictwem przedsiębiorstwa zajmującego się obrotem tymi dobrami lub przez państwowe muzeum bibliotekę, archiwum czy ośrodki badań i dokumentacji na co wskazuje art. 866² § 1 k.p.c..

Ad 2. )

Sprzedaży za pośrednictwem przedsiębiorstwa prowadzącego obrót danymi ruchomościami dokonuję się na wniosek strony, sprzedaż w tej formie dotyczy tylko i wyłącznie ruchomości, które mogą stanowić przedmiot obrotu handlowego ( art. 865 § 1 ). Sprzedaż ta ma sformalizowaną formę, komornik ustala z przedsiębiorcą warunki sprzedaży ruchomości, czas, miejsce oraz sposób przekazania ruchomości. Wszystkie te kwestie muszą zostać ustalone przed dokonaniem owej sprzedaży. Jeżeli chodzi o cenę sprzedaży ruchomości objętych tą formą sprzedaży to zgodnie z dyspozycja art. 865 k.p.c. powinny one być w wysokości cen hurtowych lub jeżeli nie mogą one zostać udokumentowane to po cenach 25 % mniejszych od ich wartości szacunkowej. Ta forma sprzedaży dotyczy wszelkich ruchomości do których obrotu niezbędne są stosowne zezwolenia, licencje i koncesje ( np. złoto, broń, ).

Ad 3. )

Sprzedaż w drodze komisu tak zwana sprzedaż komisowa dotyczy ruchomości używanych niestanowiących przedmiotu obroty handlowego lub ruchomości używanych stanowiących obrót handlowy lecz niesprzedane bezpośrednio przedsiębiorstwu prowadzącemu obrót takimi ruchomościami. Sprzedaż w tej formie uzależniona jest od wniosku wierzyciela złożonego po zajęciu ruchomości. W momencie gdy ruchomości mają zostać sprzedane w tym trybie po odebraniu ruchomości przez komornika dłużnikowi należy uzgodnić termin i sposób przekazania ruchomości do sprzedaży. Cenę sprzedaży ustala się w wysokości wartości szacunkowej , jeżeli ruchomość nie zostanie w tej cenie sprzedana w przeciągu miesiąca, komisant może obniżyć cenę sprzedaży o 25%.

Ad 4. )

Najczęstszą formą sprzedaży jest sprzedaż licytacyjna. W momencie gdy przyjęto tę formę sprzedaży ruchomości komornik poprzez obwieszczenie wyznacza termin sprzedaży licytacyjnej, w którym informuję o czasie, miejscu i wartości szacunkowej sprzedawanej ruchomości. obwieszczenia o licytacji danej ruchomości umieszcza się w budynku sądu i jednocześnie na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej. Dodatkowo, jeżeli wartość przedmiotów, które mają zostać zlicytowane przekracza pięć tysięcy złotych, to komornik może zamieścić obwieszczenie w gazecie lokalnej lub innej o szerszym dostępie. Cena wywołania w pierwszym terminie licytacji wynosi dokładnie trzy czwarte wartości szacunkowej ruchomości ustalonej w momencie jej zajęcia. Natomiast jeżeli licytacja w pierwszym terminie nie dojdzie do skutku lub nikt jej nie nabędzie w toku przetargu, to zajęte ruchomości mogą być sprzedane w drugim terminie licytacyjnym. W takim przypadku są sprzedawane z niższą ceną wywołania wynoszącą połowę wartości Wysokość ceny oszacowania wpływa na wysokość rękojmi zgodnie z art 867¹ k.p.c.. Bowiem wszystkie osoby, które są zainteresowane udziałem w licytacji danej rzeczy muszą złożyć rękojmię. Obecnie rękojmie składa się w wysokości 10% sumy oszacowania najpóźniej w dniu poprzedzającym licytację. Rękojmi nie składa się, jeżeli suma oszacowania danej ruchomości jest niższa niż pięć tysięcy złotych

Licytacja odbywa się publicznie i jest ogólnodostępna każdy może w niej wsiąść czynny udział z wyjątkiem: dłużnika, komornika, ich małżonków, dzieci, rodziców i rodzeństwa, osoby obecne na licytacji w charakterze urzędowym oraz licytant, który nie wykonał warunków poprzedniej licytacji. do odbycia się licytacji wystarcza pojawienie się nawet jednego licytanta. Jednak co do zasady licytacja ma charakter konkurencyjny, licytant, który zaoferuję najwyższą cenę, po trzykrotnym wezwaniu do dalszych postąpień nabywa dana ruchomość. Nabywca ma obowiązek zapłacić cenę nabycia natychmiast po udzieleniu mu przybicia o ile nie przewyższa ona kwoty pięciuset złotych. Natomiast jeżeli kwota ta jest wyższa to nabywca musi niezwłocznie zapłacić jedynie jedną piątą ceny, a resztę dopłaca dnia następnego do godziny 18.00.

Ad 5. )

Sprzedaż w drodze licytacji elektronicznej przebiega dokładnie tak samo, jak każda inna sprzedaż licytacyjna, istotną różnicą jest fakt, iż sama sprzedaż dokonuję się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego po złożeniu stosownego wniosku przez wierzyciela. Taki wniosek może zostać złożony przez wierzyciela jedynie przed wyznaczeniem terminu licytacji tradycyjnej lub wraz z wnioskiem o wyznaczenie drugiej licytacji tradycyjnej – czyli licytacji o charakterze publicznym. . Rękojmia w licytacji elektronicznej może zostać wpłacona zarówno za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, lecz także po przez wpłacenie sumy rękojmi na konto kancelarii lub do reki komornika w samej kancelarii. Licytacja elektroniczna rozpoczyna się w momencie, który jest oznaczony w obwieszczeniu. Trwa co najmniej siedem dni, przy czym jej zakończenie musi przypadać w godzinach urzędowania sądu rejonowego, przy którym działa komornik. Co więcej, zaraz po zakończeniu licytacji elektronicznej, komornik udziela przybicia osobie ofiarującej najwyższą cenę za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Istotne jest to, że w odróżnieniu od licytacji tradycyjnej nabywca musi uiścić cenę, za którą nabył daną rzecz w dniu następnym po doręczeniu mu zawiadomienia o udzieleniu przybicia – czyli o fakcie zaofiarowania najwyższej ceny i faktycznym nabyciu ruchomości.

autorzy:

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy Jacek Hospod

Asesor Komorniczy Marcin Lewandowski